2013-06-05

LÁNÚIN FHILEATA, Đoko agus Anna, a casadh orm i mBéalgrád

  I measc na ndaoine a casadh orm ag an bhféile filíochta sa tSeirbia, Beogradski Festival Poezije i Knjige, bhí file as an Macadóin,  Đoko Zdraveski.  Rugadh sa bhliain 1985 é in Scóipé na Macadóine, ina theagascóir  focleolaíochta i Nis sa tSeirbia. Nuair a d’inis mé dó go raibh cnuasach lena chomh-Mhacadónach, Nikola Madzirov, curtha amach agam, d’aontaigh sé gurb é Nikola an file is fearr ina measc – go fóill!

Cén fáth filí Oirthear na hEorpa a aistriú go Gaeilge? Is suimiúla i bhfad iad ná filí an Bhéarla ar go leor bealaí, sin an fáth. Tá anam iontu. Léigh DVA  cuir i gcás, díolaim de nualitríocht na Slóivéine a chuireas in eagar i gcomhar le hEoghan Mac Aogáin, nó na cnuasaigh le Kristiini Ehin ón Eastóin nó Nikola Madzirov a d’fhoilsigh Coiscéim.
Tá trí dhán anseo le  Đoko, a) liosta eagla,  b) baile, c) comharthaí
Tá Đoko (nó Gjoko) ag siúl amach le file Rúiseach, Anna Rostokina, a rugadh i Moscó sa bhliain 1986. Tá MA aici i Litríocht na Seirbise. I gcás a cuid dánta siúd, tugaim an bhun-Rúisis anseo chomh maith. Níl an oiread céanna foilsithe aici is atá ag fear na Macadóine ach is dóigh liom féin go bhfuil an-mhianach inti.

liosta eagla

1.
bíonn clástrafóibe orm
ar an mbus
is gnách dom suí
gar don bhealach éalaithe
ní shuífinn go deo cois na fuinneoige

2.
is deise liom go mór sráidbhailte tréigthe
ná cathracha
nua-aoiseacha

is fearr liom bóithre na tuaithe
is a gcuid sclaigeanna
(na bóithre in nebregovo cuir  i gcás
nó zize)
ná na mótarbhealaí leathana
Is gile liom lochanna sléibhe
nach dtugann éinne cuairt orthu
ná farraigí
is tránna
ar a mbíonn aintíní
agus uncailí lena gcroiméal dubh is iad ag liú
taoschnónna úra
arbhar beirithe

níl muir ná trá uaim!
áit a bhfeiceann fir
cíocha na mban
seachas na súile atá acu


3.
is cóngaraí dom
gadhair
ná daoine

mar
scanraíonn daoine



4.
ní fios an méid eagla
atá ceilte
istigh ionam


agus mé ag baile i m’aonar
sa leithreas
suím ansin agus an doras ar leathadh


uaireanta bím folamh
chomh folamh leis an mbus deireanach
skopje – nis

seachas cúpla póilín
agus iad ag taisteal go hoifigiúil
fad le kumanovo

baile

    foghlaimítear an tost sa bhroinn.
    --n. madzirov


cruthaímid teach
as cathaoir
is cuirimid blaincéad
in airde uirthi

cruthaímid domhan
dúinn féin amháin,
níl aon ní eile ann,
seachas ciúnas
ár n-anála

comharthaí

nuair a bhíos im gharsún
chleachtainn mo shíniú amscaí
ar ghloine cheoch
an tseanghluaisteáin dheirg

inniu ar ghloine an chithfholcadáin
scríobhaim comharthaí lem chorr-mhéar
is nach dtuigim ó thalamh an domhain
ní heol dom ach go n-eascraíonn siad
as óige níos faide fós i gcéin
Надо радоваться простым вещам.
Надо смотреть на небо сквозь ветви,
с которых опадает листва,
как время нашей жизни.
Надо узнать все цвета вокруг себя.
Надо поймать солнце в витрине.
Надо увидеть деревья, пробивающиеся
из развалин Генералштаба.
Надо не утаить несколько слов,
когда мы провожаем близких с порога дома,
как корабли, уходящие в плавание.
Надо выпить утренний кофе
и отыскать истину в гуще,
как драгоценную раковину на дне океана.

Ba cheart meas a bheith againn ar na nithe is bunúsaí.
Ba cheart dúinn breathnú ar an spéir trí ghéaga na gcrann
agus a nduilleoga á gcailliúint acu
faoi mar a chaillimidne laethanta an tsaoil.
Ba cheart dúinn na dathanna go léir inár dtimpeall a aithint.
Ba cheart dúinn spléachadh a fháil ar an ngrian i bhfuinneog siopa.
Ba cheart dúinn na crainn a fheiceáil
is iad ag briseadh trí fhothrach Generalštab, Béalgrád.
Ba cheart dúinn cúpla focal a rá is sinn
ag scaradh lenár ngrá geal ar an tairseach
is é ag imeacht mar a bheadh long faoi lánseol.
Ba cheart dúinn caife na maidine a ól
agus an fhírinne a aimsiú sa dríodar
faoi mar a thiocfá ar phéarla luachmhar
ar ghrinneal an aigéin.
Нежный молочный Бог незримо таял...
Георгий Господинов

Таким оно и будет,
безымянное белое облако,
которое он опустит на мой лоб,
словно оловянную ложку,
обжигающую холодком,

таким оно и будет:
как этот утренний туман,
что, обволакивая, скрадывает все черты,
и тишина, не размыкающая губ.

И ничего не будет
никого
и меня
не будет.

Слово вылетает
и растворяется в тумане
Человек выходит
и растворяется в тумане
Бог выходит
а никого и нет
И Бог вздыхает
и растворяется в тумане

Bhí Dia lách lachtach á leá…
                  Georgi Gospodinov
 
Is mar seo díreach a bheidh,
An néal borrúil nach bhfuil insint air
A leagfar ar mo chlár éadain
Ar nós spúnóg stáin
A dhófaidh an craiceann leis an bhfuacht,

Is mar seo díreach a bheidh,
Ceo maidine
A chuimsíonn agus a fhágann smál ar gach gné
Agus an tost nach scarann a bheola.

Is ní bheidh faic ann
Ní bheidh éinne ann
Agus ní bheadsa
Ann.

Éalaíonn focal
Agus imíonn isteach sa cheo
Siúlann fear amach
Agus imíonn isteach sa cheo
Siúlann Dia amach
Ach níl éinne le feiceáil
Mar sin ligeann Dia osna
Agus imíonn isteach sa cheo chomh maith.

В. и Д.

Вот так: осень, безвременье,
облака летят на юг,
мы на мели.
Я говорю вам издалека,
хотя все еще рядом.
Не верьте: меня уже нет.
Я касаюсь ваших теплых волос,
незабвенных лиц,
и пальцы проходят насквозь, как в песок.

У любви нет лица,
у нее даже имени нет.
Все, что мы о ней написали, не стоит старого медяка.
Все, что мы говорили друг другу, улетучилось
еще до того, как мы успевали закончить фразу.

Я молчу,
смотрю по сторонам.
В осеннем небе кто-то готовит чай с медом
и чаинками птиц.
Я отпускаю вниз по течению все, что ушло,
становлюсь ситом, песком, отблеском, тенью, ничем,
слежу за потоком мыслей и облаков.
И, если подует ветер, улечу, как
перышко одуванчика – легче и не бывало.

Do V.agus D.

Is mar seo atá:
An fómhar, laethanta anró,
Néalta ag taisteal ó dheas,
Táimid ar an trá thirim.
Táim ag labhairt libh ó chríocha i gcéin
Cé go bhfuilim gar daoibh i gcónaí.
Ná creid focal de: ní hann dom níos mó.
Leagaim méar ar bhur bhfolt síodúil,
Bhur gcuntanóis ionúine
Is gabhann mo mhéara tríothu faoi mar ba ghaineamh iad.

Níl aghaidh ag an ngrá,
Níl ainm air fiú amháin.
Ní fiú feoirling an méid atá scríofa againn.
Gach a ndúramar lena chéile ina ghal soip
Sular éirigh linn abairt a chríochnú.

Tá sé ciúin.
Táim ag féachaint timpeall.
Spéartha an fhómhair os mo chionn,
Duine éigin agus tae á réiteach aige le mil
Is le dúradáin éan.
Scaoilim chun bealaigh gach a bhfuil tarlaithe,
Táim ag iompú im ghaineamh, im chriathar, bladhm, scáil, faic,
Agus mé ag breathnú an t-am ar fad ar na smaointe is ar na néalta sreabhacha.
Agus má shéideann an ghaoth, eitleod im ghósta
Caisearbháin, an rud is éadroime dá bhfuil ann.